นายกฯ เห็นด้วยกับข้อเสนอแก้ปัญหาขยะ หลังทุกภาคส่วนร่วมเสนอ 4 แผนจัดการปัญหาวิกฤตขยะในงาน “SD Symposium 2019” ได้แก่ การยกเครื่องโครงสร้างพื้นฐานรองรับการบริหารจัดการขยะ–ผลักดันภาคธุรกิจผลิตสินค้าที่เอื้อต่อการรีไซเคิลและรับผิดชอบซากสินค้า–สร้างความรู้ความเข้าใจให้ประชาชน–บังคับใช้กฎหมาย บทลงโทษอย่างจริงจัง นายกฯเผย ขยะทะเลถือเป็นปัญหาร่วมกัน พร้อมยืนยันเศรษฐกิจหมุนเวียนเป็นส่วนหนึ่งของนโยบายรัฐ และเป็นหน้าที่ของทุกคน
งาน “SD Symposium 10 Years: Collaboration for Action” ที่ระดมสมองลุยแก้วิกฤตทรัพยากรด้วยแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน รณรงค์การ “ใช้ให้คุ้ม แยกให้เป็น ทิ้งให้ถูก” เพื่อการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าตลอดวงจรการผลิต การบริโภค และการนำกลับมาใช้ใหม่
หนึ่งในปัญหาที่พูดถึงคือเรื่องขยะในท้องทะเลซึ่งเป็นสาเหตุให้ลูกพะยูนน้อย 2 ตัวที่ชื่อยามีลและมาเรียมเสียชีวิตเนื่องจากพบถุงพลาสติกจำนวนมากอยู่ในท้อง สร้างความสะเทือนใจต่อคนไทยเป็นวงกว้าง
ในโอกาสทื่นายกรัฐมนตรี พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา ขึ้นกล่าวในพิธีเปิดงานครั้งนี้ถึงปัญหาขยะว่า
“ปัญหาขยะทะเลที่เกิดขึ้นในไทย เป็นสิ่งที่เชื่อมต่อกับคนทั้งโลก เพราะเราใช้แผ่นดินเดียวกัน ทะเลเดียวกัน อากาศเดียวกัน ปัญหาขยะจึงเป็นสิ่งที่ต้องช่วยกัน สิ่งสำคัญที่สุดคือการพัฒนาให้เกิดความสมดุล ซึ่งเป็นสิ่งที่รัฐบาลทำมาตลอด 5 ปี และจะทำต่อเนื่อง และแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียนก็เป็นคำตอบหนึ่งของการพัฒนาประเทศให้เติบโตอย่างสมดุลและยั่งยืน รัฐบาลจึงได้บรรจุเป็นหนึ่งในแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ ว่าการพัฒนาประเทศต่อจากนี้จะเน้นความยั่งยืนและดูแลสิ่งแวดล้อมให้คนรุ่นหลัง นอกจากนี้ ยังกำหนดการไว้ในนโยบายรัฐบาล ทั้งการพัฒนาภาคอุตสาหกรรม การพัฒนาระบบนิเวศเพื่อรองรับเศรษฐกิจยุคใหม่ และการพัฒนาระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม”
โดยพลเอกประยุทธ์กล่าวเสริมว่าขณะนี้รัฐบาลกำลังทำแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาเพื่อผลักดันการดำเนินการบริหารจัดการขยะ เช่น การจัดทำแผนแม่บทการบริหารจัดการขยะมูลฝอยของประเทศ (พ.ศ.2559-2564) การจัดทำ (ร่าง) โรดแมปการจัดการขยะพลาสติกของประเทศ พ.ศ.2561-2579
ด้าน รุ่งโรจน์ รังสิโยภาส กรรมการผู้จัดการใหญ่ เอสซีจี กล่าวถึงปัญหาของขยะว่า “ปีนี้ครบรอบปีที่ 10 ที่เอสซีจีจัดเวที SD Symposium โดยจากสถิติพบว่า วันนี้คนไทยสร้างขยะ 1.15 กิโลกรัมต่อคนต่อวัน ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าตกใจว่าหากทุกอย่างยังดำเนินต่อไป โลกของเราจะมีขยะเป็นพันล้านตัน เมืองต่างๆ จะเต็มไปด้วยขยะ ขณะเดียวกันปัญหาของสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลง และการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมต่างๆ จะทำให้เกิดการขาดแคลนทรัพยากร จะเกิดอะไรขึ้นถ้าวันหนึ่งเราอาจไม่มีน้ำ ไม่มีอาหารที่เพียงพอ เรื่องนี้จะกลายเป็นเรื่องสำคัญที่ทุกคนไม่อยากให้เกิด เราจึงต้องมาพูดกันถึงเศรษฐกิจหมุนเวียน ซึ่งเป็นการบริหารจัดการและใช้ทรัพยากรที่มีจำกัดอย่างมีประสิทธิภาพ”
ส่วน ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล รองประธานกรรมการบริษัท เอสซีจี กล่าวว่า “วันนี้ขยะเกี่ยวข้องกับทุกมิติของชีวิตเรา เพราะหากไม่มีชีวิตเกิดขึ้น ปัญหาขยะก็คงไม่มี และสิ่งเหล่านี้กำลังเป็นวิกฤตของประเทศ เห็นได้จากจำนวนขยะปี 2561 ที่มีกว่า 28 ล้านตัน เพิ่มขึ้นเกือบร้อยละ 2 จากปี 2560 ทำให้เกิดทั้งปัญหาขยะล้นเมืองที่ขาดการจัดการอย่างเหมาะสม ขยะอุดตัน ขยะในแม่น้ำลำคลองที่ไหลออกสู่ทะเล อีกทั้งสถานที่กำจัดขยะที่ถูกต้องตามหลักวิศวกรรมก็มีไม่เพียงพอ ซึ่งส่งผลกระทบต่อทั้งคนและสัตว์ รวมทั้งอาจส่งผลกระทบต่อรายได้ของประเทศมากกว่าร้อยละ 20 จึงนับเป็นวาระแห่งชาติที่ทุกภาคส่วนต้องร่วมแก้ไขปัญหา โดยต้องมีระบบการจัดการขยะที่มีประสิทธิภาพและรองรับจำนวนคนทั้งหมดอย่างเพียงพอด้วย
สำหรับงาน “SD Symposium 10 Years: Collaboration for Action” ทุกภาคส่วนกว่า 1,500 คน ทั้งผู้ที่ก่อให้เกิดขยะ ผู้จัดเก็บขยะ ผู้คัดแยกขยะ และผู้รีไซเคิล จึงได้ร่วมกันระดมสมองหาแนวทางการจัดการปัญหาขยะ และได้สรุปเป็นแนวทางนำเสนอต่อนายกรัฐมนตรีฯ 4 ข้อ เพื่อเร่งผลักดันให้เกิดขึ้นจริง ได้แก่
1. ยกเครื่องโครงสร้างพื้นฐานรองรับการบริหารจัดการขยะ โดยหน่วยงานภาครัฐควรมีบทบาทสนับสนุนให้เกิดระบบการบริหารจัดการที่ประสิทธิภาพ ด้วยการยกเครื่องโครงสร้างพื้นฐาน และจัดสรรงบประมาณ เพื่อให้การบริหารจัดการขยะแบบคัดแยกที่มีประสิทธิภาพและครบวงจร ดังเช่นประเทศญี่ปุ่น ไต้หวัน และประเทศในแถบสแกนดิเนเวีย ตั้งแต่การจัดเก็บ คัดแยก และนำกลับไปใช้ประโยชน์ให้มากที่สุด และเป็นมาตรฐานเดียวกันทั้งประเทศ
2. ผลักดันให้ภาคธุรกิจผลิตสินค้าที่เอื้อต่อการรีไซเคิล และมีส่วนรับผิดชอบจัดการซากสินค้าเมื่อสิ้นอายุการใช้งาน โดยกำหนดมาตรฐานการออกแบบผลิตภัณฑ์ที่คำนึงถึงขยะที่จะเกิดขึ้นหลังการใช้งานว่าให้สามารถนำมาหมุนเวียนและเพิ่มมูลค่าได้ และสร้างมาตรฐานอุตสาหกรรมให้มีส่วนผสมของวัสดุรีไซเคิลในปริมาณที่เหมาะสม ด้วยการกำหนดเป็นนโยบายการซื้อผลิตภัณฑ์ที่ได้มาตรฐานดังกล่าวของส่วนราชการและภาครัฐ
3. รณรงค์สร้างความรู้ความเข้าใจ ให้ประชาชนลดการสร้างขยะและเพิ่มการรีไซเคิล โดยทุกภาคส่วนต้องร่วมมือกัน เริ่มจากครอบครัวต้องปลูกฝังลูกหลาน โรงเรียนต้องบรรจุแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียนเป็นหลักสูตรภาคบังคับในทุกระดับชั้น ส่วนภาครัฐ ภาคธุรกิจ และสื่อมวลชน ต้องช่วยกันประชาสัมพันธ์การใช้ทรัพยากรให้คุ้มค่า การคัดแยกขยะเปียกและขยะที่รีไซเคิลได้ และการไม่ทิ้งขยะลงแม่น้ำลำคลอง
4. การบังคับใช้กฎหมายและบทลงโทษที่มีอยู่อย่างจริงจัง โดยส่งเสริมการจัดการขยะเปียกในครัวเรือนให้มีประสิทธิภาพ การกำหนดวันจัดเก็บขยะตามประเภท การห้ามทิ้งขยะลงแหล่งน้ำ การดูแลบ่อทิ้งขยะใกล้แหล่งน้ำเพื่อป้องกันขยะรั่วไหลสู่ทะเล อีกทั้งยังต้องมีการบังคับใช้กฎหมายมาตรฐานฉลากผลิตภัณฑ์ให้ผู้ผลิตต้องแจ้งข้อมูลวิธีการรีไซเคิลผลิตภัณฑ์หลังใช้งานตามประเภทของวัสดุ เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจให้ประชาชน และภาครัฐต้องบังคับใช้กฎหมายห้ามทิ้ขยะลงแหล่งน้ำอย่างเคร่งครัด จับจริง ลงโทษจริง
