หลังมีกระแส #แบนลาซาด้า จำนวนมากในโลกออนไลน์ จากกรณีการโปรโมตแคมเปญ 5.5 ของมาร์เก็ตเพลสแบรนด์ดังอย่างลาซาด้า จากคลิปวิดีโอของอินฟลูเอนเซอร์ท่านหนึ่ง ที่ถูกระแสสังคมโจมตีถึงเนื้อหาว่ามีความไม่เหมาะสม เพราะมองว่าเนื้อหาบางส่วนแสดงออกถึงการล้อเลียนผู้พิการ
แม้จะมีการออกมาชี้แจงจากทั้งฝั่งแบรนด์และเอเยนซีที่ดูแลแคมเปญแล้ว แต่ทางสมาคมสภาคนพิการทุกประเภทแห่งประเทศไทย องค์การสมาชิกและเครือข่ายคนพิการ ก็ได้ออกแถลงการณ์เช่นกัน โดยเมื่อวันที่ 6 พ.ค. ที่ผ่านมา ทางสมาคมสภาคนพิการฯ ได้ออกมาตำหนิทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ทั้งผู้แสดง พรีเซนเตอร์ บริษัทเอเจนซี่ และบริษัทซึ่งเป็นผู้ว่าจ้างที่ควรตรวจสอบเนื้อหาสาระให้ถี่ถ้วนก่อนการเผยแพร่เป็นการกระทำที่ขาดความระมัดระวังและตระหนักถึงสังคมในภาพรวม พร้อมเรียกร้องให้ทุกฝ่ายออกมาแสดงความรับผิดชอบด้วยการขอโทษอย่างเป็นทางการโดยไม่มีเงื่อนไขใดๆ ทั้งสิ้น รวมถึงกำหนดนโยบายการทำธุรกิจที่ไม่เลือกปฏิบัติและละเมิดสิทธิมนุษยชน พร้อมความเคลื่อนไหวจากแบรนด์ดัง
โดยมีรายละเอียดในแถลงการณ์ ดังต่อไปนี้
เรื่อง ข้อเรียกร้องต่อผู้เกี่ยวข้องในการจัดทำคลิปวิดีโอประชาสัมพันธ์ แคมเปญ #LAZADA 5.5
ตามที่ปรากฏเป็นข่าวผ่านสื่อสาธารณะ เรื่อง คลิปวิดีโอประชาสัมพันธ์ แคมเปญ LAZADA 5.5 เมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม 2565 โดยบริษัท อินเตอร์เซคท์ ดีไซน์ แฟคทอรี่ จำกัด ซึ่งได้รับมอบหมายจากบริษัท LAZADA ให้เป็นผู้ประสานงานและติดต่อจัดทำคลิปโปรโมทแคมเปญ หนึ่งในคลิปที่ได้เผยแพร่ออกไปผ่านทางบัญชี Tik Tok “นาราเครปกะเทย” ได้นำเอาตัวแสดงแต่งชุดไทยนั่งอยู่บนรถเข็นในลักษณะล้อเลียนให้เกิดความอับอายต่อสภาพร่างกายของบุคคล (Body shaming) อีกทั้งยังมีคลิปซึ่ง “นาราเครปกะเทย” กล่าวพาดพิงถึงคนพิการว่า “คนที่ชีวิตติดลบจริงๆ คือคนที่พิการทำมาหากินไม่ได้”
ซึ่งการกระทำครั้งนี้ถือเป็นการ ดูหมิ่น เหยียดหยาม ด้อยค่า ลดทอนศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ หรือ คุณค่าความเป็นมนุษย์ (Dehumanization) ขัดกับหลักการทำธุรกิจกับสิทธิมนุษยชน (Business and Human Rights) รวมทั้งเป็นการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมต่อคนพิการ ซึ่งขัดกับ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยมาตรา 27 และอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิคนพิการอีกด้วย
ในฐานะกลุ่มผู้บริโภคและกลุ่มผู้ใช้สินค้า เห็นว่ากระทำดังกล่าวเป็นการกระทำที่ไม่สามารถยอมรับได้และไม่สมควรที่นำสภาพความพิการมาแสดงออกตามพฤติกรรมดังกล่าว
ดังนั้น เราขอตำหนิการกระทำของกลุ่มบุคคลที่มีส่วนเกี่ยวข้องทั้งในการแสดงพฤติกรรมและคำพูดที่ปรากฏในคลิปทั้งสองข้างต้น ไม่ว่าจะเป็นผู้แสดง พรีเซนเตอร์ บริษัทเอเจนซี่ และบริษัทซึ่งเป็นผู้ว่าจ้างที่ควรตรวจสอบเนื้อหาสาระให้ถี่ถ้วนก่อนการเผยแพร่เป็นการกระทำที่ขาดความระมัดระวังและตระหนักถึงสังคมในภาพรวม
สมาคมสภาคนพิการทุกประเภทแห่งประเทศไทย องค์การสมาชิกและเครือข่ายคนพิการ ในฐานะหน่วยงานที่มีหน้าที่พิทักษ์สิทธิมนุษยชนของคนพิการ มีจุดยืนที่ชัดเจนว่าจะไม่สนับสนุนการทำธุรกิจที่ไม่เคารพสิทธิมนุษยชนทุกรูปแบบ ดังนั้น ใคร่ขอเรียกร้องให้พรีเซนเตอร์โฆษณา บริษัทเอเจนซี่และบริษัทผู้ว่าจ้างข้างต้น แสดงความรับผิดชอบด้วยการแถลงการณ์ขอโทษต่อการกระทำดังกล่าวต่อกลุ่มคนที่ถูกพาดพิงอย่างเป็นทางการ โดยไม่มีเงื่อนไขใดๆ รวมถึงกำหนดนโยบายการทำธุรกิจที่ไม่เลือกปฏิบัติและละเมิดสิทธิมนุษยชนร่วมกับเครือข่ายคนพิการและภาคประชาสังคม
จึงแถลงมาเพื่อทราบโดยทั่วกัน ณ วันที่ 6 พฤษภาคม 2565
นอกจากนี้ ยังพบความเคลื่อนไหวจากแบรนด์ที่ออกมาประกาศทบทวนช่องทางขายผ่านลาซาด้าแล้ว โดยแบรนด์ดอยคำได้ออกประกาศปิดระบบ เพื่อปรับปรุงร้าน Doikam Official Shop บนแพลตฟอร์มลาซาด้า และแนะนำให้ใช้ช่องทางออนไลน์อื่นๆ ที่มีอยู่ อาทิ ไลน์ออฟฟิเชียล Shopee JD CENTRAL เช่นเดียวกับแบรนด์ดอยตุง ที่แนะนำลูกค้าในการซื้อผลิตภัณฑ์ออนไลน์ผ่านเว็บไซต์ www.doitung.com, หรือในไลน์ออฟฟิเชียล Shopee JD CENTRAL แกร็บมาร์ท เคมาร์เก็ต เป็นต้น
