อุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่มกำลังเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ จากหลากหลายปัจจัย ทั้งความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีที่ล้ำสมัย ความตระหนักด้านสุขภาพที่เพิ่มสูงขึ้น และการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศโลก
ผู้บริโภคยุคใหม่จึงให้ความสำคัญกับอาหารและเครื่องดื่มมากกว่าแค่การอิ่มท้อง แต่มีความต้องการผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ มีประโยชน์ต่อสุขภาพ และผลิตขึ้นอย่างยั่งยืน ความต้องการเหล่านี้ส่งผลให้เกิดเทรนด์ใหม่ ๆ ในอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่มที่น่าจับตามอง
Innova Market Insights หนึ่งในผู้นำด้านการวิจัยตลาดอาหารและเครื่องดื่มระดับโลก ได้ทำการศึกษาและคาดการณ์เทรนด์อาหารและเครื่องดื่มที่น่าจับตามองสำหรับปี 2025 ดังนี้
1. คุณภาพของวัตถุดิบ : A new chapter in raw material quality (Ingredients and Beyond)
คุณภาพของวัตถุดิบกลายเป็นปัจจัยสำคัญในการตัดสินใจซื้ออาหารและเครื่องดื่มของผู้บริโภคยุคใหม่ Ms. Lu Ann Williams ผู้อำนวยการ Global Insights ของ Innova Market Insights เผยข้อมูลจากการสำรวจพบว่า ผู้บริโภคให้ความสำคัญกับความสด คุณค่าทางโภชนาการ ประโยชน์ต่อสุขภาพ และแหล่งที่มาของส่วนผสมเป็นอย่างมาก
ในอดีต ตลาดอาหารและเครื่องดื่มมักเน้นที่ปริมาณและราคา แต่ปัจจุบันผู้บริโภคต้องการผลิตภัณฑ์ที่มีความเป็นเอกลักษณ์และแตกต่างจากคู่แข่ง ส่งผลให้แบรนด์ต้องให้ความสำคัญในการคัดเลือกวัตถุดิบที่มีคุณภาพสูงขึ้น สอดคล้องกับความตระหนักของผู้บริโภคที่มีต่อสุขภาพและความปลอดภัยของอาหารมากขึ้น เนื่องจากผู้คนต้องการทราบที่มาของวัตถุดิบที่ใช้ในการผลิต และมั่นใจว่าผลิตภัณฑ์ที่บริโภคเข้าไปนั้นมีคุณค่าทางโภชนาการและไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ การคัดสรรวัตถุดิบ ยังช่วยธุรกิจในการสร้างความแตกต่างและสร้างความภักดีต่อแบรนด์ ผู้บริโภคที่พอใจกับคุณภาพของผลิตภัณฑ์จะกลับมาซื้อซ้ำและบอกต่อ ซึ่งจะส่งผลดีต่อยอดขายและภาพลักษณ์ของแบรนด์ในระยะยาว
2. โภชนาการเฉพาะบุคคล : Health – Precision Wellness
เทรนด์ Precision Health หรือ โภชนาการเฉพาะบุคคล กำลังได้รับความนิยมอย่างมากในปัจจุบัน ผู้บริโภคหันมาให้ความสนใจกับการปรับอาหารให้เหมาะสมกับความต้องการเฉพาะของตนเองมากขึ้น โดยพบว่าผู้บริโภคกว่า 60% ให้ความสำคัญกับการดูแลสุขภาพ และมากกว่าครึ่งวางแผนการบริโภคอาหารเพื่อให้เหมาะสมกับสภาพร่างกายของตนเอง
Innova ระบุว่า โปรแกรมโภชนาการส่วนบุคคล มีประสิทธิภาพอย่างมากในการช่วยให้ผู้บริโภคบรรลุเป้าหมายด้านสุขภาพที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการควบคุมน้ำหนัก การปรับปรุงสุขภาพ หรือการเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน โดยการปรับอาหารให้เหมาะสมกับช่วงอายุ ไลฟ์สไตล์ และความต้องการด้านสุขภาพที่แตกต่างกันของแต่ละบุคคล โดยหนึ่งในปัญหาสุขภาพที่ผู้บริโภคทั่วโลกให้ความสำคัญมากที่สุดคือ การควบคุมน้ำหนัก ผู้บริโภคจึงหันมาใส่ใจในการออกกำลังกาย การควบคุมอาหาร และการเลือกทานอาหารที่มีประโยชน์เพื่อช่วยให้บรรลุเป้าหมายในการควบคุมน้ำหนัก
3. เพิ่มความน่าสนใจให้อาหารด้วยการสร้างสรรค์นวัตกรรม : Wildly Inventive
ยุคที่ผู้บริโภคมีความหลากหลายและเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ความคิดสร้างสรรค์และความสนุกสนาน กลายเป็นปัจจัยสำคัญในการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์อาหารให้โดดเด่นและน่าสนใจ โดยผู้บริโภค 43% กำลังมองหา ‘นวัตกรรมสุดล้ำ’ ที่สร้างประสบการณ์น่าตื่นเต้น ผู้บริโภคยุคใหม่มีความกระตือรือร้นที่จะลองรสชาติใหม่ ที่ไม่เคยสัมผัสมาก่อน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการผสมผสานรสชาติที่แปลกใหม่และน่าสนใจ กลายเป็นเทรนด์ที่ได้รับความนิยม และเกิดความร่วมมือกันระหว่างแบรนด์ต่างๆ เพื่อนำเสนอผลิตภัณฑ์รุ่นลิมิเต็ด การสร้างสรรค์เมนูอาหารฟิวชัน โดยผู้บริโภคกว่าครึ่งหนึ่งทั่วโลกเปิดใจที่จะลองรสชาติใหม่ ๆ และ 37% ติดตามเทรนด์อาหารและเครื่องดื่มผ่านโซเชียลมีเดีย รวมทั้งการแข่งขันที่สูงของตลาดทำให้แบรนด์ต้องสร้างสรรค์สิ่งใหม่ที่น่าตื่นตาตื่นใจ เพื่อดึงดูดความสนใจของผู้บริโภค การสร้างองค์ประกอบให้ ‘ว้าว’ ไม่เหมือนใคร จะช่วยให้แบรนด์สามารถสร้างประสบการณ์ที่สนุกสนานและน่าจดจำให้ ผู้บริโภค และทำให้แบรนด์โดดเด่นเหนือคู่แข่งได้
4. การดูแลสุขภาพของลำไส้ : Gut Health – Flourish from Within
หลังการระบาดใหญ่ทั่วโลก ผู้คนให้ความสำคัญกับสุขภาพมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัด โดยเฉพาะสุขภาพของลำไส้ เป็นหนึ่งประเด็นที่ได้รับความสนใจอย่างกว้างขวาง และ ‘การฟื้นฟูลำไส้’ เป็นหนึ่งในเทรนด์อาหารที่สำคัญ มีความต้องการของผู้บริโภคที่ต้องการดูแลระบบย่อยอาหารให้แข็งแรง ไฟเบอร์และโปรไบโอติกส์ คือสองส่วนผสมหลักที่ขับเคลื่อนเทรนด์นี้ โดยพบว่า ผู้บริโภคจำนวนมากหันมาบริโภคอาหารที่มีไฟเบอร์สูงและโปรไบโอติกส์ เพื่อปรับปรุงสุขภาพลำไส้และสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้ หรือ ไมโครไบโอม ขณะที่ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณสมบัติดูแลสุขภาพของระบบย่อยอาหารมีอัตราการเติบโตสูงถึง 8% ต่อปี แสดงให้เห็นว่าผู้บริโภคมีความต้องการผลิตภัณฑ์ประเภทนี้อย่างต่อเนื่อง
5. ตลาดผลิตภัณฑ์จากพืช : Plant-based – Rethinking Plants
ตลาดผลิตภัณฑ์จากพืช (plant-based) กำลังเติบโตอย่างรวดเร็วและต่อเนื่อง โดยช่วง 5 ปีที่ผ่านมา มีอัตราการเติบโตเฉลี่ยต่อปีสูงถึง 23% พัฒนาการในตลาดมุ่งเน้นไปที่การพัฒนารสชาติและเนื้อสัมผัสให้ใกล้เคียงกับผลิตภัณฑ์จากสัตว์ รวมทั้งการให้ความสำคัญกับกระบวนการผลิตที่ม่ความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและตอบโจทย์ความต้องการด้านสุขภาพของผู้บริโภคด้วย
6. การปรับตัวต่อวิกฤตสภาพอากาศ : Sustainability – Climate Adaption
การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศส่งผลกระทบต่อความมั่นคงในอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ราคาอาหารและความไม่แน่นอนของผลผลิต กลายเป็นความกังวลของผู้บริโภคกว่าครึ่งหนึ่งของโลก เกิดเป็นแนวคิด ‘Climate Resilience‘ หรือ ‘ความสามารถในการปรับตัวต่อสภาพอากาศ’ โดยเฉพาะการพัฒนาทางเลือกที่ยืดหยุ่นและทนทานต่อสภาพอากาศที่แปรปรวนมากขึ้น เช่น การค้นหาวัตถุดิบทางเลือกสำหรับพืชผลที่ไวต่อสภาพอากาศ เช่น โกโก้ กาแฟ และน้ำมันมะกอก นอกจากนี้ ความท้าทายด้านสภาพอากาศยังเป็นตัวเร่งปฏิกิริยาให้อุตสาหกรรมอาหารได้พัฒนานวัตกรรมใหม่ ๆ เพื่อรับมือกับความไม่แน่นอนที่เกิดขึ้น
7. อาหารเพื่อความงาม : Beauty Food – Taste the Glow
อุตสาหกรรมเครื่องสำอางที่เติบโตต่อเนื่อง ส่งผลมาสู่แนวคิด ‘อาหารเพื่อความงาม‘ เพื่อตอบโจทย์ผู้บริโภคที่ต้องการดูแลความงามจากภายในสู่ภายนอก โดยปีที่ผ่านมา ผลิตภัณฑ์อาหาร เครื่องดื่ม และผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่มีสรรพคุณด้านความงามเติบโตสูงถึง 11% ขณะที่ผู้บริโภครุ่นใหม่ให้ความสำคัญกับรูปลักษณ์และภาพลักษณ์เป็นอย่างมาก จึงสนใจผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของสารเสริมความงาม เช่น คอลลาเจน วิตามิน โดยเฉพาะกลุ่มผู้หญิงวัยกลางคนขึ้นไป ที่ต้องการฟื้นฟูผิวและชะลอวัย โดยพบว่า 1 ใน 5 ของผู้บริโภคทั่วโลก เลือกซื้อผลิตภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่มที่มีส่วนช่วยในการปรับปรุงรูปลักษณ์หรือความงาม ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงศักยภาพของตลาด ‘อาหารบำรุงความงาม’ โดยเฉพาะในส่วนของผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับผิวหน้า ผม และผิวกาย
8. การรักษามรดกและวัฒนธรรมทางรสชาติ : Food Culture – Tradition Reinvented
เทรนด์ Food Inherits New Life สะท้อนความสนใจของผู้บริโภคยุคใหม่ที่หันมาให้ความสำคัญกับการอนุรักษ์และภาคภูมิใจในมรดกทางอาหารของตนเอง ทั้งสูตรอาหารโบราณ รสชาติท้องถิ่น หรือวัตถุดิบดั้งเดิม โดยพบว่า ผู้บริโภคทั่วโลกกว่า 65% ต้องการเห็นผลิตภัณฑ์อาหารที่มีความเป็นเอกลักษณ์และสะท้อนถึงวัฒนธรรมของท้องถิ่นมากขึ้น และต้องการผลิตภัณฑ์ที่มีความแตกต่างทางวัฒนธรรม ไม่ว่าจะเป็นส่วนผสม เครื่องปรุงรส หรือแม้แต่การออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่สะท้อนถึงความเป็นเอกลักษณ์ของแต่ละภูมิภาค สะท้อนว่า ผู้บริโภคมองหาประสบการณ์ในการบริโภคอาหารที่เชื่อมโยงกับประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม และในอนาคต อาจได้เห็นผลิตภัณฑ์อาหารที่นำเสนอสูตรอาหารแบบดั้งเดิมและคลาสสิกผสมผสานกับนวัตกรรมใหม่ๆ เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคที่ต้องการทั้งรสชาติที่คุ้นเคยและประสบการณ์ใหม่มากขึ้น
9. อาหารที่เชื่อมโยงกับสุขภาพจิต : Mood Food – Mindful Choices
ผู้บริโภคทั่วโลกให้ความสำคัญกับสุขภาพจิตมากขึ้นถึง 36% โดยมองหาอาหารและเครื่องดื่มที่ช่วยควบคุมอารมณ์และส่งเสริมการนอนหลับ ซึ่งเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงโอกาสทางธุรกิจที่น่าสนใจ และการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ตอบโจทย์ความต้องการนี้ โดยพบว่า วิตามิน B6, B9, B12 เป็นหนึ่งในส่วนผสมสำคัญที่ได้รับความสนใจสูงสุดสำหรับผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพจิต แสดงให้เห็นว่าตลาดอาหารและเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพจิตกำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว และสร้างโอกาสพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภคและสร้างความแตกต่างในตลาดได้
10. การเข้ามามีบทบาทในอาหารของ AI : AI – Bytes to Bites
เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) กำลังเข้ามามีบทบาทในการเปลี่ยนแปลงอุตสาหกรรมอาหารอย่างรวดเร็ว โดยพบการแทรกซึมของ AI ในทุกขั้นตอนการผลิตอาหารและเครื่องดื่ม ตั้งแต่การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ การออกแบบฉลาก ไปจนถึงการเลือกวัตถุดิบและการควบคุมคุณภาพ ซึ่งบริษัทต่างๆ ทั่วโลกต่างนำ AI มาประยุกต์ใช้เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้ตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภคมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของความปลอดภัย สุขภาพ รสชาติ หรือแม้แต่ความยั่งยืน และในอนาคตอันใกล้ เราจะได้เห็นผลิตภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่มที่หลากหลายและตอบโจทย์เฉพาะบุคคลมากขึ้น จากการใช้ AI วิเคราะห์และพัฒนาสูตรอาหารที่ปรับแต่งตามความต้องการของแต่ละคน นอกจากนี้ AI ยังมีความสามารถในการค้นพบส่วนผสมใหม่ๆ และวิธีการผลิตอาหารและเครื่องดื่มที่มีความยั่งยืนมากขึ้นได้อีกด้วย
ข้อมูล : สํานักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ นครแฟรงก์เฟิร์ต (Fi Europe, Innova Market Insights)
Photo Credit : รูปภาพ/วิดีโอจาก Number 24 x Shutterstock Thailand พาร์ทเนอร์ชัตเตอร์สต็อกอย่างเป็นทางการแต่เพียงผู้เดียวในประเทศไทย www.number24.co.th (https://number24.co.th/)
